Safran Nedir ?
Dünya Mirası Åžehrimiz Safranbolu'muza adını veren Safran; dünyanın en deÄŸerli bitkilerinden biridir. Ülkemiz sınırları içerisinde sadece Safranbolu' da yetiÅŸtirilebilen safran soÄŸanla üreyen, mor taç yapraklarıyla sarılmış ve üçer tane sarı ve kırmızı liflerden oluÅŸan bir çiçektir. AÄŸustos ayının sonunda tek tek ekilen soÄŸanlar, Ekim ayının sonunda çiçek açmaya baÅŸlamaktadır. Çiçekler açtıktan sonra her gün özenle toplanmaktadır. Bu noktada çok önemli bir ayrıntı vardır. Buda; Safranların tek tek elle toplanmasıdır. Hiçbir makine kullanılmadan toplanması nedeniyle SAFRANBOLU SAFRANI deÄŸerine deÄŸer katmaktadır. Toplanan safranların mor taç yaprakları ayrılarak içlerindeki sarı ve kırmızı lifler biriktirilmektedir. Bu lifler son olarak bir kurutma iÅŸlemine tabi tutularak kullanıma hazır hala gelmiÅŸtir. Bu haliyle safran kendi ağırlığın yüz bin katı ağırlığındaki sıvıyı sarı rengine çevirebilmektedir. Yani 1gr safran su dolu 100 kglık (litrelik) havuzun içerisindeki tüm suyu sapsarı yapmaktadır. Ayrıca safran karaciÄŸer rahatsızlıklarına iyi gelmekte, hücre yenileyici ve sakinleÅŸtirici özelliÄŸe sahiptir.
Safranın Tarihçesi
Bazı literatür verilerine göre safranın vatanının Anadolu ve DoÄŸu Akdeniz çevresi olduÄŸu , bazı kaynaklara göre ise safranın Anadolu 'ya Orta Asyadan göç eden Türkler tarafından getirildiÄŸi belirtilmektedir.
Homaros ve Hipocrates , safranın çaÄŸlar boyunca Ä°ran ve Hindistan ' ın kesmiÅŸ bölgesinde yetiÅŸtirildiÄŸi kaydetmektedirler.
MoÄŸollar safranı Çin 'e Araplar Ä°spanya 'ya ve Haçlılar Batı Avrupa 'ya tanıtmışlardır.Eski Yunan , Roma ve Mısır uygarlıklarında , safran boyama , parfüm , ilaç ve yemek piÅŸirme gibi amaçlarla kullanmışlardır.Kleopatra 'nın safrandan üretilmiÅŸ parfümkullandığına ait kayıt düÅŸülmüÅŸtür.Orta DoÄŸu 'da en az 400 yıldan beri aromatik tatlandırıcı , parfüm , boya , ilaç ve hatta bir aphrodisiacolarak kullanmak üzere , safran yetiÅŸtirilmiÅŸtir.Öyle olmuÅŸ ki zaman zaman altın ile eÅŸ deÄŸer tutulmuÅŸtur.
Safran , Hititliler dönemindem beri Anadoluda bilinen ve ilaç olarak kullanılan bir drogdur. Yunanlılar döneminde Ä°zmir yöresinde yetiÅŸtirilmiÅŸtir.Osmanlılar döneminde önemini korumuÅŸ ve 1858 yılında 9.705 kg safran Ä°ngiltere 'ye satılmıştır.20. yüzyılın baÅŸlarından , iÅŸ gücü yetersizliÄŸi ve ekonomik güçlükler nedeniyle , ekimi ve üretimi çok gerilemiÅŸtir.1913 yılında , yalnızca Safranbolu ve Åžanlıurfa 'da safran tarımı yapılmıştır.Bu dönemde elde edilen safran miktarı ise 500 kg dır.Bu miktar , ülke gereksinimini karşılamadığı için 1923 yılından itibaren Avrupa ülkelerinden ithal edilmeye baÅŸlanmıştır.
